Bogactwo ukryte w kaszach

Kasze, dzięki wysokiej zawartości skrobi, mają niezwykłą wartość odżywczą. To jadalne nasiona zbóż w postaci rozdrobnionej lub tylko pozbawionej twardej łuski. najwięcej białka, witamin, mikro- i makroelementów znajduje się tuż pod okrywą ziarna. I choć towarzyszą nam od wieków, to wciąż są niedoceniane.

W Polsce najbardziej popularne to kasza:
– gryczana
– jęczmienna
– manna.
Ale warto sięgać po te mniej znane, a bardzo wartościowe.

Kasze to źródło wielu cennych składników, w tym witamin z grupy B, ważnych minerałów, skrobi czy błonnika pokarmowego oraz węglowodanów złożonych. Dodają energii i maja bardzo korzystny wpływ na na nasze zdrowie.

Kaszowy renesans

– Kasze to produkt zbożowy. Aktualnie przeżywają taki swój renesans. Dawniej były bardzo popularne, często gościły na naszych stołach – nie tylko w Polsce. natomiast później, wraz z rozwojem technologii i wchodzeniem coraz to nowych produktów, ich spożycie w społeczeństwie spadało – mówi dr inż. Piotr Zarzycki z Wydziału Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. – W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie wybranymi produktami zbożowymi ze względu na zwiększoną świadomość wśród konsumentów co do roli poszczególnych składników odżywczych na funkcjonowanie naszego organizmu – dodaje.

Definicja kaszy

– Tak z definicji jest to produkt otrzymany z oczyszczonego i częściowo pozbawionego okrywy owocowo-nasiennej ziarna zbóż. Czasami jest to ziarno łamane dodatkowo. Natomiast nie przechodzi ono skomplikowanych zabiegów technologicznych, które mogłyby obniżać jego wartość żywieniową – wyjaśnia ekspert.

Ryż to też kasza?

I Ze względu na stopień przerobu można podzielić kasze od tych najmniej do najbardziej przetworzonych. Te pierwsze to gruboziarniste, czyli:
– pęczak jęczmienny
– kasza gryczana
– ryż, który jest bardzo często w nomenklaturze zaliczany do kasz.
W dalszej kolejności są kasze łamane. Jest to produkt powstający przez pocięcie ziaren zbóż lub ich łamanie. I tu mamy kasze jęczmienne o różniej granulacji (np. wiejskie), tzw. gryczaną kaszę krakowską (jest to rozdrobnione ziarno gryki).
Najbardziej przetworzone są kasze drobne, czyli te wcześniej łamane są dodatkowo jeszcze bardzo często polerowane polerowane. I to np. kasza perłowa, jęczmienna (zwana mazurską), manna czy kukurydziana – wymienia dr inż. Zarzycki.

II Drugim głównym kryterium jest podział ze względu na surowiec, z którego są wytworzone.

1) Tutaj możemy wyróżnić jęczmień, z które kasze to jedne z tych najbardziej popularnych; i zaczynając od tego najmniejszego stopnia przetworzenia będzie to pęczak, czyli kasza, która kształtem przypomina jeszcze całe ziarno, często jest dodatkowo obtoczony, tak jakby wypolerowany na swojej powierzchni (tzw. pęczak obtaczany, nazywany kujawskim). Kasze łamane, wiejskie, które mogą być różnej granulacji (gruba, średnia, drobna) i jeżeli poddamy je dodatkowo polerowaniu to otrzymamy kaszę perłową (tzw. mazurską).

2) Kolejnym surowcem często wykorzystywanym w produkcji kasz jest gryka. I tu moglibyśmy podzielić je na prażone i nieprażone i w ramach każdej z nich mogą występować jako całe lub łamane. I tu dość popularnym przykładem jest kasza nieprażona łamana, tzw. krakowska.

3) Dalej mamy np. proso, które nie podlega jakiejś większej obróbce. jest to całe ziarno przy czym w przypadku prosa mówimy o kaszy jaglanej.

4) Kolejny mamy owies i tu – podobnie jak w jęczmieniu – możemy wyróżnić pęczak, przy czym nie jest on popularny i najczęściej bywa wykorzystywany do produkcji kasz łamanych owsianych bądź płatków. Jeżeli chodzi o płatki mamy:
– zwykłe
– górskie
– błyskawiczne.
Różnią się one zarówno granulacją, jak i sposobem przetworzenia. Przy czym najmniejszy mają te owsiane zwykłe, natomiast najwyższym stopniem przetworzenia charakteryzują się błyskawiczne.

Inny surowiec, z którego produkowane są kasze to pszenica. Klasycznym przykładem jest kasza manna, ale też te, które ostatnio stają się coraz bardziej popularne jak bulgur czy kuskus.

MMaks / opr. MatA

Fot. pixabay.com