Ziołolecznictwo jest jedną z najstarszych znanych człowiekowi metod wspomagania organizmu. Dzięki bogatej zwartości wielu cennych składników, rośliny zielarskie mają szerokie zastosowanie w medycynie ludowej czy w przemyśle kosmetycznym. Ruta zwyczajna m.in. działa rozkurczowo na mieście gładkie, uszczelnia też naczynia krwionośne. Zaś wierzba obniża gorączkę i zmniejsza stan zapalny.
„Magiczna” ruta
Ruta uspokaja w stanach wyczerpania nerwowego. Działa też moczopędnie czy przeciwbólowo, a także pobudza trawienie. Może również wspomagać leczenie nadciśnienia czy miażdżycy. Surowcem zielarskim są jej liście.
– Ruty dawniej używano jako dodatku ziołowego do dziczyzny. Jednocześnie uważano ją za gatunek o właściwościach magicznych: chroniła przed czarami, urokami. Stąd też obdarzana była szczególną czcią – mówi dr ogrodnictwa Arkadiusz Iwaniuk. – Nawet na kartach Starego Testamentu jest wspomniana ruta. W pieśniach ludowych czasami mówi się o wianku z ruty. Wiadomo, że nieprzypadkowo. Zioło to ma szczególne działanie choć teraz magii nam nie potrzeba w ziołach – dodaje.
Jak zbierać rutę?
– Lek z ruty jest środkiem rozkurczowym, moczopędnym, ma też działanie żółciopędne, uspokajające, przeciwbólowe, pobudzające trawienie. Tak więc to typowe zioło poprawiające nastrój, homeostazę organizmu, samopoczucie. Działa przez to, że np. obniża ciśnienie krwi, poprawia krążenie obwodowe, uszczelnia ściany naczyń krwionośnych. Jest też ziołem silnie działającym. Trzeba uważać, bo np. zbierając rutę powinno się to robić w rękawiczkach – tak, aby sok nie dostawał się bezpośrednio na skórę, bo po nasłonecznieniu może uczulać, alergizować. Ponieważ zawiera substancje czynne biologicznie – wyjaśnia ekspert.
Repelent na koty
– Przed kwitnieniem ścina się szczyty pędów i suszy w warunkach zacienionych, lekko przewiewnych, gdzie jest niezbyt gorąco. Następnie oczyszcza się: odrzuca łodygi, ponieważ nie są potrzebne, a zostają tylko liście. Zdjęte z pędów są substancją czynną – „lekiem”, który można przechowywać w słoiku, ewentualnie w płóciennym woreczku – tłumaczy dr Iwaniuk. – Zapach ruty odstrasza koty. Wywary z ruty są używane do ochrony roślin przed np. szkodnikami czy chorobami grzybowymi.
Wierzba biała to roślinna… aspiryna
Wierzba biała wykazuje wiele właściwości leczniczych. Jednak najbardziej jest znana jako roślina, która obniża gorączkę i zmniejsza stan zapalny. Może być wykorzystywana zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Przede wszystkim działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo.
– Wierzba biała – podobnie jak wiele innych gatunków wierzb – zawiera w sobie bardzo cenną substancję, która rozpoczęła historię nowoczesnej medycyny. Może dla niektórych nie brzmi to dobrze, ale prawda jest taka, że zdrowie naszego społeczeństwa poprawiło się kiedy zaczęto stosować leki otrzymywane w sposób metodyczny na szeroką skalę, i równocześnie tańsze oraz dostępne dla każdego. Jednym z pierwszych leków była właśnie salicylina, czyli kwas salicylowy otrzymany w naturze z wierzby – dodaje dr Arkadiusz Iwaniuk.
– Co ciekawe, włoski lekarz, który poszukiwał leku na przeziębienie, myślał w sposób dziecięcy, ponieważ obserwując wierzby stwierdził, że ponieważ stoją w zimnej wodzie i jakoś sobie radzą, to muszą być odporne i nie przeziębiają się. Wobec tego zawierają pewnie jakąś substancję, która ma coś wspólnego z przeziębieniem. I tak trochę przypadkiem, ekstrahując różne składniki wierzby, odnalazł właśnie kwas salicylowy, czyli pierwowzór naszej aspiryny i wielu innych leków działających przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, ale też i uspokajająco – podkreśla.
Jak zrobić wierzbowy odwar?
– Jeśli chcielibyśmy sobie zrobić we własnym zakresie taki preparat wierzbowy, licząc na to, że jego działanie będzie łagodniejsze, to możemy z pędów wierzby białej pozyskać korę. Nacinamy pęd, odcinamy tak, by po ściągnięciu tej kory z łykiem otrzymać rurkę, kroimy na drobniejsze kawałki, suszymy i możemy dosyć długo taki materiał przechowywać, a później w stosownym momencie użyć do zalania wodą, podgotowania i przygotowania takiego odwaru – radzi ekspert.
Pamiętajmy, że zioła wspomagają nasz organizm jednak trzeba je stosować z umiarem – zwłaszcza jeżeli są używane w celach leczniczych. najlepiej ich zastosowanie i dawkowanie skonsultować z lekarzem.
MMaks / opr. MatA
Fot. Franz Eugen Köhler, wikipedia.org
