Pierwsze takie centrum w Polsce. Spróbują wyhodować rośliny odporne na zmiany klimatu [ZDJĘCIA]

W Lublinie powstało pierwsze w Polsce Centrum Fenomiki Roślin. To miejsce, w którym naukowcy wykorzystując zautomatyzowane cyfrowe obrazowanie roślin będą podejmować próby wyhodowania roślin dostosowanych do zmian klimatu. 

Nauka dla przyszłości

– Głównym celem działalności Centrum Fenomiki Roślin jest wyhodowanie odmian odpornych na suszę – wyjaśnia rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, prof. Krzysztof Kowalczyk. – Rolnik skorzysta oczywiście po jakimś czasie z wiedzy, którą tutaj wytworzymy. Proces hodowli roślin jest procesem dosyć długim. To często nawet kilkanaście lat, zanim produkt w postaci odmiany trafi do rolnika. Tylko musimy pamiętać, że my tworzymy naukę nie dla tego, co jest teraz, tylko tworzymy dla naszej przyszłości. Pamiętając o tym, że zmiany klimatyczne niestety będą następować, w tej chwili te doświadczenia, które mamy, dotyczą suszy. Czyli chcemy wyselekcjonować takie formy, które będą przynajmniej tolerancyjne na zmienne warunki, zwłaszcza na suszę.

Badania prowadzone są przy użyciu specjalnych platform do zautomatyzowanego obrazowania roślin, które zostały zainstalowane w szklarniach. Technologia umożliwi precyzyjne monitorowanie ich zdrowia, tempa wzrostu oraz reakcji na zmieniające się warunki środowiskowe. To pozwoli m.in. na śledzenie skuteczności nawozów i środków ochrony roślin. Do niedawna wszystkie cechy roślin obserwował samodzielnie człowiek.

ZOBACZ ZDJĘCIA:

Ku bezpieczeństwu żywnościowemu

– Zautomatyzowanie tego procesu pozwoli na większy obiektywizm – tłumaczy kierownik Centrum Fenomiki Roślin Michał Nowak. – To, jak roślina rośnie, ile ma liści, jaką ma wysokość, czy ma jakieś przebarwienia, jakieś zmiany, zmiany barwy, podsycha, nie podsycha, jest bardziej zielona, mniej zielona – czyli generalnie wszystko to, co nam się pokazuje, co do tej pory oceniano po prostu gołym okiem, gdzie badacz szedł, obserwował te rośliny i zapisywał swoje notatki. Ale niestety problemem było tu to, że każdy oceniał po swojemu. Więc jak była skala 9-stopniowa, jeden mógł uznać, że to jest 4, inny, że to jest 6. Natomiast to urządzenie, które tutaj mamy i nowe badania z zakresu fenomiki wykorzystują już systemy automatyczne, które w sposób bezwzględny, czyli taki obiektywny, analizują te dane.

– Nauka odgrywa ogromną rolę w rozwoju rolnictwa, a to przekłada się na bezpieczeństwo żywnościowe – mówi wicewojewoda lubelski Andrzej Maj. – Mamy świetną produkcję roślinną, dobrą naukę w tym kierunku, a to w przyszłości będzie podstawą lepszej produkcji, szybszej produkcji, większej wydajności i zdrowszych produktów. Oprócz wszystkich nauk związanych z IT myślę, że przez najbliższą dekadę nauki związane z produkcją żywności, z rolnictwem będą najszybciej rozwijającymi się naukami na świecie. To jest też krok w tym kierunku, że my będziemy z przodu. To jest bardzo ważne dla Polski.

CZYTAJ: Wcześniej niż zwykle. Wyjątkowy motyl pokazał się na Zamojszczyźnie

Jak podkreśla wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Maria Mrówczyńska, nowoczesność to nie tylko systemy informatyczne. 

– Polska nauka rozwija się w kierunku unowocześnienia swoich systemów. Jak widać, ta nowoczesność to nie tylko systemy informatyczne, ale również może być zastosowana w rolnictwie – wskazuje wiceminister Mrówczyńska. – Zapewne i sztuczna inteligencja, która na podstawie pozyskanych informacji jest w stanie zidentyfikować, czy choroby, pasożyty, czy też konieczność nawożenia, czy dokonywania jakichś oprysków, jest to kierunek, w którym na pewno będziemy się rozwijać, bo od tego nie ma odwrotu.

– Aktualnie w Centrum Fenomiki Roślin trwają badania nad uprawami soi, rzepaku, buraka cukrowego oraz pszenicy – dodaje rektor uczelni. – W tej chwili doświadczenia są już prowadzone. W tamtym roku były doświadczenia pilotażowe, które zakończyły się sukcesem. A te doświadczenia, które są w tej chwili, to już doświadczenia prowadzone w ramach projektu, który realizujemy razem z Kutnowską Hodowlą Buraka Cukrowego i również są dwa projekty realizowane z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, które są finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz nasz jeden projekt oparty o testowanie linii substytucyjnych pszenicy. A więc testujemy te rośliny, które są najważniejsze dla naszego rolnictwa, czyli pszenica zwyczajna, burak cukrowy, rzepak i roślina bobowata – bardzo ważna w świecie – soja. 

Centrum znajduje się na terenie Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie przy ulicy Doświadczalnej. 

MaK / opr. WM

Fot. Piotr Michalski