Rośliny zielarskie obok walorów smakowy i zapachowych zawierają szereg ważnych składników mineralnych i witamin. To nie tylko bogactwo smaku i energii, ale także składników odżywczych jak białko, cukry czy błonnik. Zioła, które wykorzystywane są do celów kulinarnych działają także leczniczo na nasz organizm – tak jak anyż gwiazdowaty (badian właściwy).
Anyż gwiazdkowaty to ziołowa roślina przyprawowa o korzennym smaku i zapachu, składnik chińskiej mieszanki pięciu przypraw. Dodawana głównie do drobiu, wieprzowiny czy owoców morza. Pobudza wydzielanie soków żołądkowych przez co znacznie poprawia i przyspiesza trawienie.
W przyprawach moc zdrowia
– Przyprawy, które stosujemy w kuchni mają nie tylko cenne walory aromatyczne. One oczywiście służą nam jako dodatek do potraw, wzbogacają aromat, dodają specyficznych cech potrawom, ale także mają cenne działania lecznicze – mówi prof. Renata Nurzyńska-Wierdak z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. – Wiele przypraw, które stosujemy w naszej kuchni to także surowce lecznicze. Są wykorzystywane też jako materiał w produkcji farmaceutycznej. Służą do otrzymywanie ekstraktów, olejków eterycznych, a także są komponentami różnych leków ziołowych.
– Jedną z takich przypraw jest badian, inaczej anyż gwiazdowaty, który znamy z dawnych czasów, była bardzo cenna. Współcześnie jej walory są również znane i doceniane, ale cena przyprawy znacznie obniżyła się. Stąd też jest ona w znacznie bardziej popularnym zakresie spotykana i wykorzystywana – tłumaczy.
Badian – wiecznie zielone drzewo
– Pochodzi z południowych Chin i Wietnamu. Roślina badianu to wiecznie zielone drzewo z rodziny magnoliowatych. ma charakterystyczne błyszczące liście i drobne żółte kwiaty. Owoc ma bardzo charakterystyczny kształt ośmioramiennej gwiazdy. Po wysuszeniu jest twardy, czerwono-brązowy, a w każdym ramieniu gwiazdy znajdują się nasiona. Stąd tez w owocu mamy około 8 sztuk nasion – gładkich, lśniących i brązowych – wyjaśnia ekspert.
Jak działa anyż i jak go stosować?
– Owoce badianu zbiera się przed osiągnięciem dojrzałości i suszy na słońcu. Mają bardzo charakterystyczny, mocny, anyżkowy, słodkawy zapach oraz smak jako przyprawa spotykane są najczęściej w całości. Następnie przed zastosowaniem dzielone są na mniejsze części, rozdrabniane w moździerzu lub młynku i dodawane do potrawy – tłumaczy prof. Nurzyńska-Wierdak. – Jest to bardzo typowa przyprawa chińska, składnik chińskiej mieszanki 5 przypraw, w skład której wchodzą ponadto:
– goździki,
– cynamon,
– pieprz syczuański,
– koper włoski.
Dodawana do drobiu, wieprzowiny, ryb, zup, owoców morza, a także niektórych warzyw. Nasiona dodawane są do wypieków oraz słodyczy. Ta przyprawa w Europie jest mniej znana chociaż w XVII wieku używana była do aromatyzowania przetworów owocowych. Współcześnie dostrzegamy coraz więcej możliwości jej zastosowania i staje się nieco bardziej popularna – dodaje.
Lecznicze owoce anyżu
– W tradycyjnych zastosowaniach leczniczych owoc badianu znany jest na Dalekim Wschodzie jako środek przeciwbólowy, przeciwreumatyczny, aromatyzujący i odświeżający. Natomiast olejek z niego otrzymywany, używany jest do wyrobu mydła i perfum. Olejek zawiera głównie anetol – 90% wszystkich składników olejku stanowi właśnie ten związek. Anetol znany jest także jako składnik olejku kopru ogrodowego i włoskiego – wymienia profesor.
– Owoce badianu stosowane są jako leki antyseptyczne, moczopędne i dezodorujące. Badania naukowe wskazują na aktywność przeciwdrobnoustrojową, a także antyoksydacyjną ekstraktów otrzymywanych z owoców badianu. Jest to więc kolejny przykład przyprawy, która ma bardzo mocne działanie lecznicze na organizm człowieka – zaznacza prof. Renata Nurzyńska-Wierdak.
Pamiętajmy jednak, żeby nie dodawać silnie aromatycznych ziół i przypraw zielarskich jednocześnie, by potrawa nie straciła swojego smaku. A stosując zioła w celach leczniczych należy ich dawkowanie skonsultować z lekarzem.
MMaks / opr. MatA
Fot. pixabay.com
