Polska superżywność to produkty o niezwykle wysokiej wartości odżywczej, wzmacniają system immunologiczny i działają prewencyjnie obniżając ryzyko powstawania wielu chorób cywilizacyjnych. Obfitują w antyoksydanty, witaminy, składniki mineralne, białka czy nienasycone kwasy tłuszczowe. Do tej grupy należy również szpinak. To bogactwo m.in. luteiny i żelaza. Zawiera też chlorofil. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?
Perskie korzenie szpinaku
Szpinak to bardzo znane i popularne warzywo. Jego właściwości prozdrowotne są doceniane od wieków. To źródło wielu cennych składników – w tym kwasu foliowego, beta-karotenu oraz witaminy C czy E (zwanej „witaminą młodości”). To zielone warzywo dzięki swoim właściwościom wpływa korzystnie na pracę układu nerwowego, chroni też przed miażdżycą. Zawiera również potas przez co obniża ciśnienie i żelazo dlatego polecany jest w anemii.
– Szpinak i jego właściwości odżywcze znane były już w starożytnej Persji, skąd pochodzi. Już w VII wieku podobno władca Nepalu przesłał szpinak w prezencie do Chin i stąd warzywo to było nazywane „perskim zielem” – mówi dr inż. Monika Michalak-Majewska z Wydziału Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. – W XI wieku został przewieziony przez Maurów do Hiszpanii i od tej pory nazywany był warzywem hiszpańskim.
Szpinak – dlaczego warto go jeść?
– Z uwagi na swoją barwę jest bogaty w beta-karoten, witaminę C i w luteinę. Są to silne przeciwutleniacze, które mają właściwości antynowotworowe chroniące np. przed miażdżycą. Szpinak jest również źródłem magnezu dlatego powinien być spożywany przez osoby, które są narażone na stres. Ma duży wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, zdecydowanie obniża podatność na stres. Wykazuje właściwości uspokajające – podkreśla.
– Poza tym szpinak bogaty jest w żelazo dlatego jest polecany w anemii. Trzeba też wiedzieć, że produkty roślinne, które są źródłem żelaza na pewno nie zastąpią tych, które są pochodzenia zwierzęcego, dlatego że z nich żelazo jest lepiej przyswajalne. W szpinaku mamy także potas, który znany jest z działania obniżającego ciśnienie. Osób, u których jest ono wysokie powinny dodać go do diety. Wraz z witamina B potas uczestniczy też w spalaniu węglowodanów i tłuszczów więc przyspiesza metabolizm – wyjaśnia ekspert.
Szpinak zapewnia uczucie sytości
Ale szpinak zawiera też kwas szczawiowy, który ogranicza przyswajanie wapnia. Dlatego przy jego spożywaniu należy sięgać po dodatkowe źródło tego pierwiastka.
– Ciekawą właściwością roślin, które zawierają chlorofil, a nią niewątpliwie są liście szpinaku, jest posiadanie tzw. tylakoidów. Są to struktury, które naturalnie wchodzą w skład chloroplastów. Są one znane za przedłużanie efektu sytości nawet do dwóch godzin po posiłku. Związki te sprzyjają też wydzielaniu hormonów sytości, które prowadzą do spowolnienia procesu trawienia tłuszczu, zmniejszają ochotę na sięgniecie po kolejną przekąskę – tłumaczy dr Michalak-Majewska.
– Z substancji prozdrowotnych w szpinaku mamy również kwas foliowy, który zapobiega wadom układu nerwowego, szczególnie polecany dla kobiet w ciąży. Z bogactwa witamin warto jeszcze wspomnieć o K, witaminach z grupy B, jest też E, czyli tzw. witamina młodości – dodaje.
Najlepszy jest świeży
– Szpinak jest niskokaloryczny. 100 gramów tego surowca to tylko około 20 kcal. Jak w przypadku większości warzyw najlepszy byłby szpinak świeży. Można go użyć do sałatki, do koktajlu, do smoothie, w połączeniu z innymi zielonymi surowcami. Pasuje do serów (feta, parmezan, oscypek), owoców (gruszka, winogron), ale też jako farsz do pierogów, naleśników. Pokropienie sokiem z cytryny pozwala zachować żywy zielony kolor tego surowca radzi.
– Podobnie jak w przypadku szczawiu i rabarbaru – kwas szczawiowy występujący też w szpinaku jest uznawany za substancję antyodżywczą. Będą powstawały szczawiany wapnia, które zmniejszają dostępność wapnia dla organizmu. Takie potrawy należałoby uzupełnić produktem białkowym zwierającym wapń – podsumowuje dr inż. Monika Michalak-Majewska.
Do polskich superfoods należą też m.in. siemię lniane, miód, kasza jaglana, pasternak, jarmuż, żurawina, a także kiszona kapusta, natka pietruszki czy czosnek.
MMaks / opr. MatA
Fot. pixabay.com
