Sekrety kwiatów: rumianek pospolity i jego właściwości

Rumianek pospolity wykazuje szereg właściwości leczniczych, wspomagających organizm człowieka. Surowcem zielarskim pozyskiwanym z rumianku są jego wysuszone koszyczki, z których sporządzane są napary do picia. Może być też składnikiem kremów czy lekarstw. Działa m.in. odkażająco i rozkurczowo, a także relaksacyjnie.

Ziołolecznictwo jest jedną z najstarszych znanych człowiekowi metod wspomagania organizmu – także w stanach chorobowych. A rumianek ma szerokie zastosowanie w lecznictwie i w przemyśle kosmetycznym. Zawiera m.in. cenne olejki eteryczne stosowane zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Można go uprawiać albo też pozyskiwać ze stanowisk naturalnych.

Jak rozpoznać rumianek pospolity?

– W wielu ogrodach przydomowych pojawia się jeszcze rumianek w stanowiskach naturalnych, który czasami jest trudny do odróżnienia od innych, zbliżonych, podobnych roślin tej rodziny, czyli Asteraceae – mówi dr hab. Grażyna Zawiślak z Katedry Warzywnictwa i Zielarstwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. – Jak odróżnić zatem ten rumianek pospolity od tych form, które są bardzo podobne pod względem morfologicznym natomiast nie mają tego oddziaływania leczniczego? Jeżeli koszyczek rumianku przekroimy wzdłuż (zrobimy taki przekrój), wewnątrz zobaczymy pustą przestrzeń. I właśnie ona świadczy o tym, że to jest typowy rumianek pospolity. W innych przypadkach, kiedy mamy tę wewnętrzną część wypełnioną, to wskazuje na to, że jest to inna roślina należąca do tej rodziny, bardzo spokrewniona, która się upodobniła, ale nie będzie miała takich właściwości leczniczych jak klasyczny rumianek pospolity. Dlatego warto przed zbiorem ze stanowisk naturalnych zobaczyć, doświadczyć z czym się spotykamy, z jaką rośliną – leczniczą czy też przypadkową.

Jaki rumianek wybrać?

– Rumianek jest rośliną bardzo aromatyczną, pachnącą. W szczególności jeżeli zbierzemy koszyczki kwiatowe, bo one stanowią surowiec, a dokładniej ta środkowa część rumianku pospolitego, czy te kwiaty języczkowe, które są sprzedawane pod nazwą „kwiat rumianku”. Ale istnieje też możliwość zakupu koszyczków rumianku pospolitego, czyli całych kwiatostanów, gdzie mamy również kwiaty języczkowe brzeżne – tłumaczy ekspert.

Rumianek do picia i do jedzenia

Kwiat rumianku może być jadalny dlatego często jest także wykorzystywany w kuchni jako dodatek do potraw. Może być też stosowany w postaci naparu do picia. – Właściwości rumianku pospolitego są bardzo podobne: czy te po zaparzeniu kwiatów rurkowych, czy też całego koszyczka. Ale musimy pamiętać, że na pewno silniejsze oddziaływanie będzie miał napar z kwiatów tylko rurkowych, natomiast zaparzony koszyczek będzie już nieco słabiej działający na organizm ludzki. Rumianek uważany jest za surowiec o działaniu przeciwzapalnym, antyseptycznym. Bardzo często poleca się go w dolegliwościach żołądkowych, ponieważ działa łagodząco w lekkich zatruciach pokarmowych oraz wiatropędnie – wyjaśnia dr Zawiślak.

Nie dla wszystkich. Kto nie powinien stosować rumianku?

– Są pewne przeciwskazania do stosowania takiego naparu rumiankowego – przede wszystkim u osób uczulonych na tę roślinę bądź wszystkie nalężące do rodziny Asteraceae. Dlatego też warto przed rozpoczęciem stosowania rumianku pospolitego w celach leczniczych, wypróbować i obserwować swój organizm, pijąc kilka naparów dziennie, jaka będzie reakcja, czy pojawią się jakieś objawy negatywne, czy też wszystko będzie w porządku – jak przed rozpoczęciem takiej terapii rumiankowej – radzi.

– Ponadto jest to bardzo dobra roślina, z której surowiec może być wykorzystywany do przemywań, do okładów, przy przemęczonych oczach bądź też przy kuracjach kosmetycznych. Bardzo często wyciągi będą również wchodziły w skład kosmetyków pielęgnacyjnych. Ale musimy pamiętać, że mogą występować alergie na takowe produkty – przypomina dr hab. Grażyna Zawiślak.

Warto więc sięgać po rośliny zielarskie. Trzeba jednak pamiętać, że zioła należy stosować z umiarem – zwłaszcza jeżeli są używane w celach leczniczych. Najlepiej ich zastosowanie i dawkowanie skonsultować z lekarzem.

MMaks / opr. MatA

Fot. pixabay.com