Mięta i szałwia to jedne z najbardziej popularnych roślin zielarskich w domowych apteczkach, bo mają szerokie zastosowanie w lecznictwie, ale także znakomicie sprawdzają się w kuchni jako przyprawy do potraw. Poprawiają trawienie i nadają daniom oryginalny smak.
Rośliny zielarskie mają walory smakowe i zapachowe, zawierają też szereg ważnych składników mineralnych i witamin. To także znakomite przyprawy do zup, sosów, sałatek, a także dodatki do poszczególnych mięs czy ryb. Dodają nie tylko aromatu, ale też mają na nas dobroczynny wpływ. A każda z nich ma swoje przeznaczenie.
„Historyczna” szałwia lekarska
Szałwia przede wszystkim stosowana jest jako dodatek do potraw mięsnych. Działa rozkurczowo i ma właściwości antybakteryjne. – Szałwia lekarska to roślina sztandarowa w historii medycyny i zielarstwa. Jest takim gatunkiem zielarskim o bardzo szeroki spektrum zastosowania – mówi dr ogrodnictwa Arkadiusz Iwaniuk. – Ma przede wszystkim działanie odkażające i przeciwzapalne. Można stosować szałwię do przemywania miejsc bolesnych i chorych po to żeby je odkazić, oczyścić ranę czy skórę – a więc zewnętrznie. Również dobrze działa jeśli chodzi o regulację procesu trawienia (wewnętrznie). Ma też działanie „tonizujące” układ nerwowy, a więc jest uspokajająca, kojąca, odprężająca. Szałwia może być też dodatkiem jako przyprawa – do mięs, do potraw, kiedy ten smak jest wyostrzany, a jednocześnie przez swoje działanie poprawia trawienie. Jest to więc zioło, które ma takie bardzo szerokie zastosowanie.
Cenny olejek eteryczny
– Surowcem są oczywiście liście. Polecam te młode. Mogą być też kwitnące pędy. Wszystkie te części rośliny zwierają dużo olejków eterycznych, a więc tego najcenniejszego składnika. Zbieramy je najlepiej tuż przed kwitnieniem. Te części młode, niezdrewniałe są bogatsze w cenne substancje aktywne. Lekko podsuszamy, zamykamy w szczelnych naczyniach i możemy używać później jeszcze długi czas – poleca dr Iwaniuk.
Najpopularniejsza mięta pieprzowa
Mięta pieprzowa to roślina wieloletnia. Ma świeży i charakterystyczny smak i zapach. Jej aromatyczne liście dodawane są do potraw czy napojów, a napar miętowy pomaga przy dolegliwościach układu pokarmowego.
– Trudno byłoby wyobrazić sobie nasze kulinaria bez mięty. Tak naprawdę to zioło również wszechstronne. Częściej patrzymy na nią jako dodatek na orzeźwienie do napojów, jako herbatka miętowa. Ale oprócz tego, że jest ona przyjemna, pobudza trawienie. Trzeba pamiętać, że dawniej był to lek działający przede wszystkim właśnie na układ trawienny, pobudzający wydzielanie żółci, kwasów trawiennych, ułatwiający trawienie. I w zasadzie jest to pierwsza pomoc w takich sprawach związanych z problemami gastrycznymi. Miło jest też np. taką miętę dołożyć do zwykłej wody – do kranówki, która wbrew pozorom jest bardzo zdrowa i korzystna dla naszego organizmu – razem ze wzbogacającą cytryną. To służy nam jako świetny sposób na letnie upały – przekonuje ekspert.
Zapach to podstawa
– Warto wspomnieć o tym, że mięta należy do najstarszych ziół znanych niemal od początku istnienia cywilizacji. Zawiera olejki eteryczne stąd zapach jest ważna jej cechą. Wdychając miętę jest nam przyjemnie. Ona też ułatwia oddychanie. Natomiast typowe działanie to jest doustne. Po wypiciu naparu, herbatki zapach miętowy uprzyjemnia nam otoczenie, ale leczniczo działa dopiero po spożyciu – podkreśla.
Którą miętę wybrać?
– Warto dodać, że jest wiele różnych odmian mięty. W celach profesjonalnych używa się jedynie mięty pieprzowej, szczególnie mieszańca zwanego Mitcham, który ma najwięcej tych olejków eterycznych i jest najbardziej aromatyczny. Natomiast nasze mięty ogrodowe też ładnie wyglądają choć nie zawsze jest to ten właściwy gatunek. Dlatego też warto postarać się o sadzonkę kwalifikowaną, kupioną w sklepie ogrodniczym po to, by mieć ten materiał najwyższej jakości – radzi dr Arkadiusz Iwaniuk.
Rośliny zielarskie wspomagają nasz organizm, ale by miały dobroczynne działanie, trzeba je stosować w niewielkich ilościach, a lecznicze zastosowanie i dawkowanie należy skonsultować z lekarzem.
MMaks / opr. MatA
Fot. pixabay.com
